Hà Nội có 4 mùa Xuân, hạ, thu, đông mỗi mùa có một vẻ đẹp riêng và cũng có những món đặc sản khác nhau theo từng mùa. Xôi chè Hà Nội là một món ăn quen thuộc với nhiều người từ tầng lớp trí thức đến những người lao động, chắc chưa ai là chưa một lần thử qua món ăn dẫn dã nhưng rất ngon này.
Xôi chè – sự kết hợp tinh tế giữa xôi vò và chè đường – hay còn gọi là chè hoa cau là món ăn rất thi vị của mảnh đất Hà thành.Xôi chè từ xưa đến nay vẫn là một món ăn thanh tao của người Hà Nội, thường chỉ xuất hiện trong những dịp lễ tết hoặc cúng giỗ. Ngày xưa, để đồ được chõ xôi ngon, thường chỉ các cụ lớn tuổi hoặc các mẹ giàu kinh nghiệm mới được giao trọng trách này. Chỉ một sơ sẩy nhỏ như để lửa quá to, quá nhỏ hoặc thời gian chưa đủ cũng dễ làm hỏng chõ xôi quý.Tôi nhớ thuở nhỏ mỗi khi giỗ ông ngoại, bà thường ngâm gạo nếp, đỗ xanh từ đêm hôm trước cho hạt gạo mềm. Bà chọn gạo nếp rất kỹ, chắc chắn phải là gạo nếp cái hoa vàng, từng hạt gạo béo tròn, có mùi thơm của nếp mới.
Bà nói có như vậy chõ xôi vò mới dẻo thơm và từng hạt xôi không vón cục lại với nhau. Còn đỗ xanh thì tốt nhất nên chọn loại đỗ còn nguyên vỏ thì khi chế biến xôi vò mới giữ được mùi thơm nguyên sơ của hạt đỗ.Chõ xôi chín bao giờ cũng dậy lên một mùi thơm ngào ngạt của đỗ xanh và gạo nếp quyện vào nhau. Bà tôi cẩn trọng đơm từng đĩa xôi, múc từng chén chè trang trọng đặt lên bàn thờ Tổ. Mỗi lần nhà có giỗ, tụi trẻ con như tôi đứa nào cũng háo hức mong đợi để được thưởng thức món ăn xa xỉ nhất thời đó.Xôi vò trộn cùng chè hoa cau là sự kết hợp rất ý nhị giữa cái dẻo bùi của xôi và vị ngọt rất dịu nhẹ của chè.
Bát chè hoa cau ngày xưa trong các gia đình quyền quý có cầu kỳ hơn một chút: khi nấu người ta thường thả những bông hoa bưởi trắng muốt vào, khuấy đều lên, khiến bát chè dậy lên hương thơm man mác rất dễ chịu.
Ngày nay, trên nhiều góc phố, ngõ ngách của Hà thành vẫn còn các bà các cô bày bán món xôi chè. Riêng tôi thích nhất quán xôi chè trên phố Thụy Khuê, nơi tôi đã tìm thấy cái hương vị ngày xưa mà bà ngoại vẫn thường nấu, nhớ lại tuổi thơ ngọt ngào như bát chè của bà. Cô chủ quán thường kể cho tôi nghe chuyện một bác Việt kiều đang định cư ở nước ngoài, mỗi lần trở về Hà Nội ngày nào cũng tới quán ăn một bát xôi chè cho thỏa nỗi nhớ mong.
Hương Giang